Ennoda

Symbol ennody

Ennoda , której symbol przedstawia rysunek po lewej stronie pojawiła się na początku lat pięćdziesiątych, jako lampa do praktycznie jednego zastosowania - detektora częstotliwości w modulacji FM. Jest to lampa o największej ilości siatek jaka była wytwarzana - miała siedem siatek, czyli razem dziewięć elektrod!.

Jako jedyna nie była sterowana w siatce pierwszej, jak pozostałe rodzaje lamp, ale w siatkach trzeciej i piątej, a siatka pierwsza ma normalnie potencjał katody. Dzięki tak dużej ilości siatek, oraz ich odpowiedniemu wykonaniu przez lampę płynie prąd tylko wtedy, gdy na obu siatkach sterujących: trzeciej i piątej jest napięcie dodatnie względem katody, ponadto, o ile te napięcia są większe od kilkunastu woltów to prąd anodowy jest od ich wartości niezależny. Ta właśnie cecha umożliwia wykorzystanie lampy jako detektora częstotliwości - siatki te były sterowane z dwóch obwodów rezonansowych, tak nastrojonych, że przesunięcie fazowe pomiędzy napięciami sterującymi jest liniowo zależne od chwilowej wartości dewiacji sygnału wejściowego, a więc od wartości napięcia modulującego. W takiej sytuacji prąd anodowy płynie impulsami, częstotliwość tych impulsów jest równa częstotliwości wejściowego sygnału w.cz., natomiast ich szerokość zależy od aktualnego przesunięcia fazowego - i zmienia się od maksymalnej dla przesunięcia fazowego 0, do minimum (praktycznie zero), dla przesunięcia 180. Wartość średnia prądu anodowego jest więc liniowo zależna od przesunięcia fazy pomiędzy sygnałami wejściowymi na obu siatkach sterujących, jest więc też liniowo zależna od dewiacji, czyli od sygnału modulującego - oznacza to, że średni prąd anodowy ennody jest zdetekowanym sygnałem FM. Ponieważ wartość tego prądu nie zależy od amplitudy przebiegu wejściowego nie jest potrzebny dodatkowy stopień ogranicznika amplitudy,co znakomicie upraszcza układ detektora FM.

Podstawowy układ pracy ennody przedstawia schemat na rysunku obok. Ennoda, ani modulacja FM nie będzie dokładnie omawiana, gdyż ani modulacja FM, ani tym bardziej ennoda nie były stosowane w odbiornikach radiowych produkowanych przed 1939 rokiem.
  W systemie europejskim oznaczeń typów lamp ennodzie przypisano literę Q, i praktycznie był produkowany tylko jeden typ tej lampy - EQ80 (oraz jej odmiany dla innych napięć żarzenia i oznaczane innym system systemem - np. amerykańskim). Była tez lampa EQ40, ale była ona równowazna lampie EQ80, różniła się tylko cokołem.

Strona główna