Odbiornik Elektrit Allegro U - widok chassis z przodu |
Odbiornik Elektrit Allegro U - widok chassis z tyłu |
Odbiornik zamknięty jest w drewnianej poziomej skrzynce, identycznej jak w modelu Elektrit Allegro Z, więc jej opis nie będzie tu powtórzony. występują tylko drobne różnice w montażu podstawy - śruby mocujące chassis są zasłonięte drewnianymi listewkami, tak aby żaden metalowy element chassis nie był dostępny na zewnątrz. Ma to na celu zabezpieczenie użytkowników odbiornika przed porażeniem prądem elektrycznym, gdyż wersja uniwersalna odbiornika nie ma transformatora i jest galwanicznie połączona z siecią.
Układ jest pięcioobwodową (dla fal krótkich czterooobwodową) superheterodyną w układzie refleksowym, w układzie 3+2 lampy: EK2, EBC3, CL4 dodatkowo EM1 i CY1. Układ jest bardzo zbliżony do Allegro Z, główne różnice wynikają z innego rodzaju zasilania. Sygnał z gniazda antenowego przechodzi do obwodów wstępnych. Dla fal krótkich jest to prosty jednoobwodowych filtr sprzężony z anteną indukcyjnie, dla fal długich jest to pasmowy dwuobwodowy filtr, również indukcyjnie sprzężony z anteną. Oba obwody są sprzężone ze sobą zarówno od góry za pomocą małej (ok. 1pF) pojemności jak i od dołu z odczepu cewki antenowej. Do obwodów wejściowych doprowadzony jest sygnał ARW, sterujący wzmocnieniem mieszacza, czynny jest jednak tylko dla fal długich i średnich, fale krótkie mają zawsze wzmocnienie maksymalne. Spowodowane jest to stosunkowo małą czułością odbiornika, dzięki temu na falach krótkich osiągnięto maksymalną czułość, jednak kosztem tłumienia zaników (fadingów). Odbiornik posiada dwie pozycje dla przełącznika fal długich i średnich: dla odbioru dalekiego i lokalnego. Przy odbiorze dalekim oba obwody wejściowe są nastrojone na tą samą częstotliwość, przy odbiorze stacji lokalnej albo antena jest tłumiona opornikiem 10Ω dla fal średnich albo pierwszy obwód filtru pasmowego jest nastawiony na fale średnie - dla fal długich. W obu przypadkach sygnał do siatki lampy przychodzi silnie osłabiony, tak, że możliwy jest tylko odbiór stacji lokalnej. Dzięki temu przy odbiorze stacji lokalnej sygnał wejściowy jest znacznie stłumiony zapobiegając przesterowaniu odbiornika. Jest to niezbędne ze względu na stosunkowo niewielki zakres regulacji ARW.
Mieszacz jest zbudowany na lampie EK2. Jest to oktoda, a więc na jednej lampie można zbudować zarówno heterodynę jak i mieszacz. Generator heterodyny jest typowy - w układzie Meissnera (ze sprzężeniem transformatorowym) Przełącznik zakresów wybiera odpowiednie do wybranego zakresu obwody i podłącza je do elektrod lampy. Lampa EK2 ma regulowaną charakterystykę, więc doprowadzony jest do niej sygnał ARW, ale tylko dla fal długich i średnich. W anodzie lampy jest dwuobwodowy filtr częstotliwości pośredniej dostrojony do 128kHz. Sygnał z wtórnego obwodu filtra sumowany jest z sygnałem m.cz. z detektora i doprowadzony do triody lampy EBC3. Jest to wzmacniacz p.cz. i m.cz. w układzie refleksowym. W anodzie tej lampy znajduje się jednoobwodowy filtr p.cz sprzężony transformatorowo z lampą. Sygnał p.cz. z tego filtra jest doprowadzony do diod lampy EBC3, następuje tu detekcja ARW i m.cz. Sygnał ARW jest następnie doprowadzany do mieszacza (jest to jedyny stopień objęty automatyką wzmocnienia) i do siatki sterującej lampy wskaźnikowej (oczka magicznego) EM1 pokazującej poziom wysterowania, a sygnał m.cz. sumowany z sygnałem p.cz. z mieszacza i doprowadzony do siatki triody lampy EBC3, pracującej tym razem jako wzmacniacz m.cz. W ten sposób ta sama lampa wzmacnia ten sam sygnał dwa razy - jest to cecha wyróżniająca układu refleksowego.
Z wyjścia wzmacniacza m.cz. sygnał doprowadzony jest do potencjometru regulacji siły głosu i potem do siatki pentody głośnikowej CL4. W anodzie znajduje się transformator głośnikowy który zasila wbudowany głośnik. Gniazda zewnętrznego głośnika dołączone są do pierwotnego uzwojenia transformatora głośnikowego więc głośnik zewnętrzny musi być wysokoomowy. Głosnik zewnętrzny może pracować na dwa sposoby: może być podłączony równolegle do głośnika wbudowanego w aparat, albo odłączać wbudowany transformator. Gniazda głośnika znajdują się pod wysokim (ok 300V) napięciem stałym względem ziemi - głosnik zewnętrzny musi być odpowiednio izolowany. Równolegle do uzwojenia pierwotnego transformatora dołączone są trzy kondensatory wybierane przełącznikiem - realizowana jest w ten sposób skokowa regulacja barwy dźwięku. W tym modelu Elektrit nie stosuje tak lubianego przez siebie układu z automatycznym minusem (choć jest tu możliwy do zastosowania), tylko każda lampy CL4 i EBC3 mają zasilanie siatek pierwszych typowe - poprzez opornik w katodzie.
Odbiornik jest zasilany przez konwencjonalny zasilacz dla odbiorników z zasilanie uniwersalnym. Napięcie sieci doprowadzone jest do dwóch obwodów: żarzenie i prostownika. Typowo dla odbiorników z zasilaniem uniwersalnym wszystkie włókna żarzenia są połączone szeregowo wraz z żarówką oświetlającą skalę i opornikiem regulującym prąd (urdoksem) typu EU IV firmy Osram. Żarówka poza funkcją oświetlenia skali pełni tez rolę bezpiecznikia - jeżeli z jakiegokolwiek powodu prąd włókien żarzenia wzrośnie to ona przepali się jako pierwsza oszczędzając drogie lampy. Dodatkowej uwagi wymaga dobór zastosowanych lamp - użyto tylko dwóch lamp serii C (CL4 i CY1) przeznaczonych do żarzenia szeregowego, a pozostałe lampy (EK2, EBC3 i EM1) są z serii żarzonej równoilegle napięciem 6.3V. Jednak prąd żarzenia tych lamp również wynosi 200mA (jak lamp z serii C) i mają odpowiednio wysokie napięcie przebicia żarzenie - katoda, tak, że można ich użyć również w takim zastosowaniu. Prostownik odbiornika jest bardzo prosty jest jednopołówkowy (nie da się inaczej w przypadku zasilania uniwersalnego), wykorzystuje diodę typu CY1 wraz z dodatkowym opornikiem szeregowym (aby ograniczyć początkowy impuls prądowy ładujący kondensatory filtru). Równolegle do diody zamontowany jest kondensator 10000cm - stanowi on zwracie dla składowych w.cz., tak, że nie są one ze sobą mieszane przez diodę prostowniczą, co ogranicza ilość zakłóceń (dioda jao element nieliniowy stanowi dla w.cz. mieszacz - powstałe produkty mieszania różnych częstotliwości zakłócających przenikających z sieci mogą być odbierane przez odbiornik), nie stanowi to problemu - kondenstory filtrujące zasilanie i tak je usuną. Za prostownikiem znajduje się typowy filtr typu Π. Odbiornik nie posiada typowego przełącznika napięć zasilającyh - napięcia stałe (anodowe) zależy od napięcia sieci, a prąd żarzenia jest regulowany przez urdoks który posiada wystarczający zakres regulacji przy zmianie napięcia sieci od 120 do 240V. Widczony na zdjęciu przełącznik jest dwupozycyjny i (dla 110V) zwiera jeden opornik polarzycujący siatki trzecią i piątą lampy EK2 - częściowo uniezależniając jej punkt pracy od wartośći napięcia zasilania. Pewną ciekawostką jest fakt, że wyłącznik zasilania jest jednobiegunowy i umieszczony od strony masy - wyłączony odbiornik jest cay (włącznie z chassis!) pod napięciem sieci.