Elektrit Eroica Z

Elektrit Eroica Z - widok z przodu Elektrit Eroica Z - widok z tyłu
Odbiornik Elektrit Eroica Z - widok z przodu Odbiornik Elektrit Eroica Z - widok z tyłu na chassis
Elektrit Eroica Z - widok z tyłu na ściankę Elektrit Eroica Z - widok chassis od tyłu
Odbiornik Elektrit Eroica Z - widok z tyłu na ściankę Odbiornik Elektrit Eroica Z - widok chassis od tyłu
Elektrit Eroica Z - widok chassis od przodu Elektrit Eroica Z - widok chassis od spodu
Odbiornik Elektrit Eroica Z - widok chassis od przodu Odbiornik Elektrit Eroica Z - widok chassis od spodu

Opis odbiornika

Elektrit Eroica jest luksusowym odbiornikiem, produkowanym przez firmę Elektrit w sezonie 1938/39. Wyposażony jest w dwa głośniki - normalny i dodatkowy, przenoszący wysokie tony, regulację szerokości pasma odbieranej stacji i przełącznik mowa/muzyka. Skrzynka odbiornika nawiązuje wzorniczo do innych odbiorników Elektrita z tego sezonu, jest jednak sporo większa. Przednia ścianka jest lekko pochylona do tyłu, wszystkie krawędzie skrzynki są zaokrąglone. Po środku przedniej ścianki umieszczona jest pionowo szklana skala, po obu stronach skali są głośniki, z lewej strony szerokopasmowy, z prawej - wysokotonowy. W poprzek obu głośników umieszczone są trzy drewniane szczebelki, skala o obu stronach również oddzielona jest od głośników pionowymi szczebelkami, zachodzącymi aż na górną ściankę obudowy. Poniżej skali umieszczone są trzy podwójne pokrętła. Zewnętrzna środkowe odpowiada za strojenie odbiornika, wewnętrzne środkowe za zmianę zakresów, zewnętrzne prawe za przełącznik mowa-muzyka, wewnętrzna prawe - wybiera jedną z czterech wartości szerokości pasma wzmacniacza p.cz. Oba pokrętła po lewej stronie to regulacja głośności.

Układ elektryczny odbiornika jest dość skomplikowany. Sygnał z anteny podany jest przez przełącznik zakresów do obwodów wejściowych dostrojonych do częstotliwości odbieranej stacji. Dla fal krótkich jest to układ jednoobwodowy, dla fal średnich i długich - dwuobwodowy. Sprzężenie z anteną jest indukcyjne dla fal średnich i długich, oraz pojemnościowe dla fal krótkich. Obwody wejściowe zawierają dodatkowy układ dla fal średnich, tłumiący sygnały o częstotliwościach lustrzanych, co jest istotne ze względu na niską częstotliwość pośrednią - tylko 128kHz. Z drugiego obwodu filtru wejściowego sygnał dostarczany jest na siatkę czwartą oktody typu EK3. Jest to lampa o specjalnej konstrukcji, zmodyfikowana w stosunku do używanych wcześniej lamp przemiany częstotliwości, dzięki specjalnej konstrukcji siatek minimalizowane są szumy wprowadzane przez lampę. Oscylator mieszacza wykonany jest w układzie Meissnera (ze sprzężeniem transformatorowym), zawiera trzy oddzielne obwody dla każdego zakresu, włączane odpowiednimi stykami przełącznika zakresów.

Obciążeniem mieszacza jest dwuobwodowy filtr pasmowy, o regulowanej selektywności. Na cewce pierwotnego obwodu filtru nawinięte jest dodatkowe uzwojenie sprzęgające, połączone w szereg z cewką wtórnego obwodu filtru. uzwojenie to posiada dodatkowo dwa odczepy, dzięki czemu za pomocą jednej sekcji przełącznika regulacji szerokości pasma można uzyskać cztery wartości pasma przenoszonego przez tor p.cz. - 7 ㎑, 9㎑, 11㎑ i 14㎑, włączając całość, część, lub brak dodatkowej cewki sprzęgającej. Zasilanie lampy mieszacza jest odłączane w pozycji "Gramofon", dzięki czemu odbiór radiowy nie zakłóca muzyki odtwarzanej z płyt. Wtórny obwód filtru p.cz. steruje siatką wzmacniacza p.cz. opartego o selektody EF9. Obciążeniem wzmacniacza p.cz. jest kolejny dwuobwodowy filtr pasmowy, o nieregulowanym paśmie. Sygnał p.cz. z tego filtru steruje detektor oparty o diodę typu EAB1. Z pierwotnego obwodu filtru przez niewielki kondensator sterowane są diody detektora ARW, z wtórnego - obwód detektora audio. Zastosowany układ detektora ARW jest rozbudowany, zawiera dwie diody z trzech z lampy EAB1. Jedna z diod jest polaryzowana przez opornik o dużej wartości niewielkim dodatnim napięciem stałym, które następnie podawane jest na drugą diodę, będącą właściwym detektorem ARW. Dzięki temu dla najsłabszych sygnałów ARW nie tłumi wzmocnienia toru, pozwalając uzyskać maksymalną czułość. Dokładny opis tego rodzaju detektora zawarto w rozdziale o detektorach diodowych

Sygnał małej częstotliwości z detektora poprzez potencjometr regulacji głośności podany jest na siatkę wzmacniacza wstępnego m.cz. zrealizowanego na pentodzie EF6, dodatkowo, poprzez styk przełącznika, bezpośrednio na potencjometr regulacji głośności podany jest sygnał z wejścia gramofonowego. Do siatki lampy wejściowej podłączony jest również prosty regulator górnej częstotliwości akustycznej przenoszonej przez układ w postaci przełączanych kondensatorów realizujących wraz z opornością źródła filtr dolnoprzepustowy. Kondensatory przełączane są drugą sekcją przełącznika wykorzystywanego do regulacji szerokości pasma p.cz. do katody tego stopnia doprowadzony jest sygnał sprzężenia zwrotnego z głośnika, mający za zadanie zwiększyć jakość sygnału na wyjściu wzmacniacza m.cz. Sprzężenie zwrotne zawiera elementy indukcyjne podbijające niskie tony, poprawiający przenoszenie basów, który można wyłączyć przełącznikiem oznaczonym "mowa/muzyka".

Z wyjścia stopnia wstępnego sterowana jest siatka pentody końcowej typu EL3, która dostarcza mocy do głośników odbiornika. Istnieje możliwość podłączenia głośnika zewnętrznego, głośniki wbudowane można odłączyć wkładając wtyczkę głośnika zewnętrznego w odpowiednie gniazdo. Głośnik zewnętrzny musi być wysokoomowy, albo zawierać wbudowany transformator. Odbiornik posiada dwa głośniki, jeden (umieszczony po prawej stronie skrzynki) przenoszący pełne pasmo akustyczne, i drugi, umieszczony po lewej stronie, wysokotonowy. Każdy głośnik posiada własny transformator, przy czym pierwszy podłączony jest do lampy EL3 bezpośrednio, z drugi przez kondensator o pojemności 27000cm, który przepuszcza tylko tony wysokie. Sygnał sprzężenia zwrotnego pobierany jest do wbudowanego głośnika pełnopasmowego, więc podłączenie głosnika zewnętrznego w sposób wyłączający głośniki wbudowane wyłącza również sprzężenie zwrotne.

Zasilanie odbiornika jest konwencjonalne, typowe dla firmy Elektrit. Napięcie sieci podłączone jest do transformatora sieciowego który dostarcza napięcie do żarzenia lamp odbiorczych i lampy prostowniczej, oraz napięcia anodowego. Prostownik jest dwupołówkowy na lampie AZ1. Zastosowano filtr typu Π z dławikiem w gałęzi napięcia anodowego i opornikiem ogólnego minusa w gałęzi masy. Transformator posiada przełącznik napięć, pozwalający zasilać odbiornik napięciem zmiennym z zakresu od 110V do 240V.

Schemat odbiornika

Powrót