Mieszacze iloczynowe

  Mieszacz iloczynowy ma inną zasadzę działania niż mieszacz sumacyjny. W mieszaczach iloczynowych każdy sygnał niezależnie od drugiego oddziałuje na sygnał wyjściowy. W przypadku idealnym każde wejście z osobne jest wejściem liniowym, tak, że gdyby nie wykorzystywać drugiego wejścia otrzymalibyśmy wzmacniacz. Jednak, skoro wyjście jest sterowane liniowo z obu wejść sygnał wyjściowy jest iloczynem obu sygnałów wejściowych. A operacja mnożenia liniową już nie jest.
  Zakładając, że na oba wejścia są podane sygnały sinusoidalne i oba wejścia są liniowe, to to co jest na wyjściu opisuje szkolny wzór na iloczyn funkcji trygonometrycznych, a na wyjściu występują tylko: oba sygnały wejściowe, oraz sygnały będące sumą częstotliwości obu sygnałów i różnicą częstotliwości tych sygnałów. Widać więc, że składowych sygnału wyjściowego jest znacznie mniej niż daje ich mieszacz sumacyjny (teoretycznie jest ich wtedy nieskończenie wiele). Oprócz tego mieszacze iloczynowe mają większe nachylenie przemiany, osiągające nawet 30% nachylenia tej samej lampy pracującej jako wzmacniacz.
  Na rysunku po lewej stronie widać schemat typowego mieszacza wykorzystującego specjalnie przeznaczoną do tego celu lampę - heksodę. Lampa ta realizuje podwójne sterowanie strumieniem elektronów dopływających do anody. Najczęściej do siatki pierwszej doprowadza się sygnał heterodyny, a do siatki trzeciej sygnał w.cz. Takie podłączenie było podyktowane względami technicznymi - zgodnie z opisem heksody działanie obu siatek sterujących różni się. Potencjał siatki pierwszej ustala prąd emisyjny katody i co za tym idzie punkt pracy lampy, przy takim podłączeniu (sygnał heterodyny do siatki pierwszej) amplituda sygnału heterodyny ustala punkt pracy lampy - układ siatka pierwsza-katoda stanowi diodę, która wyprostowuje sygnał heterodyny i wytwarza ujemną składową stałą polaryzującą lampę. A ponieważ sygnał heterodyny ma stałą amplitudę, można ją tak dobrać, żeby uzyskany punkt pracy lampy dawał najlepsze efekty.
  Sygnały wejściowe są od siatek lampy oddzielone kondensatorami C1 i C2 oddzielającymi składową stałą i rezystorami R1 i R2 zamykającymi obwód dla składowej stałej. Rezystor R3 Polaryzuje odpowiednio siatki drugą i czwartą. Sygnał wyjściowy mieszacza dostępny jest w postaci prądu anodowego, właściwa składowa wybierana jest za pomocą obwodu rezonansowego C3-L1. Sygnał wyjściowy uzyskujemy z cewki L2 sprzężonej z L1.
  Mieszacz z heksodą wymaga dodatkowego generatora lokalnego (heterodyny) zbudowanego na dodatkowej lampie, często zamkniętej w tej samej bańce i tworzącej lampę podwójną - np. ACH1 czy ECH4. Wady tej nie ma, znacznie częściej stosowany mieszacz na oktodzie, którego schemat widać po stronie prawej.
  Układ jest dość podobny do poprzedniego za jednym wyjątkiem: wbudowanego generatora. Generator ten jest oparty na triodzie jaką tworzy katoda, siatka pierwsza i druga oktody, wykorzystuje obwód rezonansowy C3 L3 w układzie Meissnera, który był najpowszechniej stosowany. Analogicznie jak w przypadku mieszacza na heptodzie wejściowy sygnał w.cz. doprowadzony jest do siatki czwartej, pozostałe elementy również pełnią role identyczne jak w poprzednim mieszaczu.