Słowniczek

Czułość	Parametr określający liczbowo zdolność odbiornika do odbioru słabych sygnałów. Podawana jest w uV i określa poziom napięcia wysokiej częstotliwości na wejściu odbiornika pozwalający na osiągnięcie dobrego odbioru. Istnieją dwa rodzaje czułości: ograniczona szumami i ograniczona mocą wyjściową. Czułość ograniczona mocą wyjściową to taka wartość sygnału wejściowego wysokiej częstotliwości dla której moc sygnału m.cz. na wyjściu osiąga wartość 50mW. Czułość ograniczona szumami to wartość sygnału wejściowego dla której STOSUNEK SYGNAŁ/SZUM osiąga 20 DECYBELI. Czułość sumaryczna odbiornika to wartość większa z tych dwóch, i na różnych zakresach może być różna.
Decybel	Jednostka określająca stosunek dwóch wartości, najczęściej używana przy podawaniu wzmocnienia, tłumienia i tym podobnych wartości. Określana jest wzorem: 20log (X1/X2), X1 - wartość pierwsza, X2 - wartość druga (Dla prądów i napięć, dla mocy jest to 1log (X1/X2). Jest to jednostka logarytmiczna, tzn dwukrotne zwiększenia wzmocnienia (tłumienia) spowoduje zmianę wartości w decybelach o tą samą wartość. Wzmocnienie (tłumienie) 10-krotne odpowiada zmienia o 20dB, a dwukrotne o 6dB.
Dioda	Najprostsza lampa elektronowa lub przyrząd półprzewodnikowy. Zawiera tylko dwie elektrody: ANODĘ i KATODĘ, umożliwia przepływ PRĄDU ELEKTRYCZNEGO tylko w jednym kierunku - od anody do katody. Wykorzystywana jest do prostowania prądów zmiennych, detekcji i w innych urządzeniach. Pełny opis diod próżniowych znajduje się w dziale lampowym
Dynamika	Dynamika to różnica zakresów wielkości przy których dany element pracuje poprawnie. Jest określana jako stosunek największego akceptowalnego poziomu tej wartości do najmniejszego akceptowalnego poziomu tej samej wartości, wyraża się ją z reguły w decybelach. Wartości minimalne i maksymalne wynikają z zewnętrznych założeń, np. zniekształceń i poziomu szumu dla sygnału wejściowego.
Nasycenie lampy	Stan pracy lampy w których płynie przez nią maksymalny możliwy prąd, niezależny od napięcia na siatce sterującej. W przypadku triod zależy on napięcia anody, w przypadku pentod od głównie od napięcia siatki drugiej, oraz od napięcia anody. W najczęściej spotykanym przypadku wzmacniaczy oporowych wartość prądu anody jest zależna od napięcia zasilania, wartości opornika anodowego oraz oczywiście typu lampy. Lampa wchodzi w stan nasycenia po przekroczeniu pewnego progu napięcia siatki sterującej, jej wartość można odczytać z charakterystyk anodowych z wrysowaną prostą obciążenia.
Obwód strojony	Pojedyńczy układ z elementów elektronicznych nastrojony na jedną określoną częstotliwość. Najczęściej wykonywany jako obwód LC. Od ilości obwodów strojonych zależy selektywność odbiornika, albowiem to one 'wybierają' jedną konkretną falę odbieraną przez odbiornik spośród wszystkich przychodzących z anteny.
Obwód rezonansowy	Inna nazwa obwodu strojonego
Pentoda	Lampa elektronowa z pięcioma (stąd nazwa) elektrodami - katodą, anodą i trzema siatkami. Siatką sterującą jest siatka pierwsza, siatka druga to siatka osłonna, a siatka trzecia - siatka hamująca. Cechą charakterystyczną pentody jest znaczne zmieniejszenie oddziaływania napięcia anody na prąd tej elektrody za pomocą siatki osłonnej, podobnie jak w TETRODZIE. Od tetrody odróżnia ją obecnośc trzeciej siatki - hamującej, która ma za zadanie zatrzymać elektrony wtórne wybite z anody. Ze względu na swoje zalety - bardzo mała pojemność zwrotna (anoda - siatka sterująca), możliwość uzyskania dużego nachylania charakterystyki i dużą oporność wyjściową jest to podstawowy rodzaj lampy używany we wzmacniaczach, zarówny wysokiej jak i małej częstotliwości
Prawo Ohma	Zasad fizyczna mówiąca o zaleśności prądu płynącego przez opornik, napięcią na tym oporniku i wartości oporu. Mówi ona, że prąd płynący przez opornik jest wprost proporcjonalny do napięcia przyłożonego do tego opornika i odwrotnie proporcjonalny do wartości oporu. Określa to matematyczny wzór: I=U/R.
Przesunięcie fazowe	Wartość określająca jak silnie jeden przebieg elektryczny jest opóźniony względem drugiego. Ma zastosowanie tylko dla dwóch przebiegów okresowych (cyklicznych) i mających taką samą częstotliwość. Długość jednego okresu wynosi 360° (dla przebiegów sinusoidalnych oznacza to jeden pełny obrót wału prądnicy), stąd przesunięcie fazowe podaje się w stopniach - jak jeden przebieg jest przesunięty względem drugiego o ¼ to mówimy, że ma przesunięcie fazowe 90°
Stromość zboczy	Wartość określająca jak szybko zmienia się tłumienie bądź wzmocnienie sygnału przez jakiś obwód przy zmianie częstotliwości. Nazwa się wzięła od wyglądu graficznego - na wykresie jest to silnie opadające (lub rosnące) zbocze krzywej. Określane jest najczęściej w dB/okt (decybelach na OKTAWĘ), i mówi o ile decybeli zmieni się wzmocnienie (tłumienie) obwodu przy dwukrotnej zmianie częstotliwości. Czasami używane jest również dB/dec (decybele na dekadę) - o ile decybeli się zmieni wzmocnienie (tłumienie) przy dziesięciokrotnej zmianie częstotliwości.
Tetroda	Lampa elektronowa z dwiema siatkami, co razem z katodą i anodą daje cztery elektrody, stąd pochodzi nazwa. Lamp ta jest ulepszeniem triody poprzez dodanie drugiej siatki, która jest dołączana do dodatniego napięcia stałego. Ma lepsze parametry od triody, w szczególności mniejsza oddziaływanie anody na siatkę, większą oporność wyjściową, większe wzmocnienie i sprawnośc przy pracy jako wzmacniacz mocy. Dokładny opis tetrody znajduje się tu
Trioda	Podstawowy typ wzmacniającej lampy elektronowej. Ma ona trzy elektrody: katodę, anodę i siatkę. Pomiędzy katodę a anodę podłącza się źródło wysokiego napięcia stałego, a pomiędzy katodę a siatkę napięcie starujące. Lampa działa na zasadzie zmiany wartości prądu płynącego pomiędzya nodą a katodą przy zmianie napięcia na siattce względem katody. Trioda jest wykorzystywana jako wzmacniacz, dla małych i wysokich częstotliwośi, jako generator detektor i we wszytkich innych radiotechnicznych układach. Dokładny opis triody można znaleźć tu
Selektywność	Parametr określający zdolność odbiornika do wydzielenia jednej, aktualnie dbieranej fali ze wszystkich które docierają do anteny. Każdy odbiornik poza falą na którą jest nastrojony odbiera też inne fale, w tym momencie niepożądane, o innych długościach, choć znacznie słabej od fali żądanej. Im fala przeszkadzająca ma większą różnicę w długości od fali właściwej tym słabiej jest odbierana. Selektywnością odbiornika nazywamy wartość liczbową mówiącą ile razy słabiej odbierana jest fala o częstotliwości większej od właścwej o 9kHz (9kHz znormalizowana odległość pomiędzy stacjami), wartośc ta jest z reguły podawana w decybelach, im większa tym lepiej.
Szerokość wstęgi	Jest to wartośc mówiąca jaki zakres częstotliwości jest odbierany przez odbiornik. Jest to odległość pomiędzy dolną a górną częstotliwością graniczną i dla mowy wynosi ona od 300 do 3000 herców, dla musyki wysokiej jakości od 20Hz do 20kHz. Szerokość kanału przeznaczonego dla jednej stacji pracującej z modulacją AM (używaną przez wszystkie stacje na falach długich, średnich i krótkich) wynosi 9kHz, szerkość kanału akustycznego połowę tej wartości, czli 4.5kHz - jest to jakość wystarczająca dla sygnału mowy, ale nie pozwalająca na wysoką jakość transmisji muzycznych. Przed wojną te parametry nie były znormalizowane, i każda stacja z reguły nadawała z większą szerkością wstęgi. Parametr ten często w odbiornikach był regulowany, gdyż dla słabych czy dalekich stacji lepiej jest pogorszyć jakość audycji redukując szerkość wstęgi, gdyż jednocześnie zmniejsza się poziom zakłóceä (ilość zakłóceä jest tym większa im większa jest szerkość wstęgi).
Zatkanie lampy	Stan pracy lampy w którym niezależnie od wartości napięcia na siatce pierwszej nie płynie przez nią prąd anody. Stan ten pojawia się, gdy napięcie siatki pierwszej spada poniżej pewnego poziomu, graniczna wartość zależy od napięcia anody dla triod i napięcia siatki drugiej dla pentod, wartość granicznego napięcia siatki pierwszej można odczytać z charakterystk siatkowych lampy.