|
|
| Odbiornik Telefunken T4B - widok z przodu | Odbiornik Telefunken T4B - widok z tyłu na ściankę |
Telefunken T4 to najprostszy model odbiornika produkowany w kraju przez Telefunkena. Był to pierwszy sezon w którym firma zrezygnowała z produkcji choć jednego modelu reakcyjnego, choć nie do końca. Telefunken T4 jest bowiem superheterodyną, ale z detektorem reakcyjnym, kontynuując linię rozpoczętą przez modele Lord i Fenomen.
Tradycyjnie dla Telefunkena skrzynka jest bardzo prosta, ma postać poziomego prostopadłościanu o zaokrąglonych przednich pionowych krawędziach. Jak w prawie wszystkich polskich Telefunkenach skala znajduje się po lewej stronie skrzynki, a głośnik po prawej. Skala i głośnik otoczone są metalową ramką, z drewnem wewnątrz ramki polakierowanym na ciemniejszy kolor niż reszta skrzynki. Na dole skrzynki, na przedniej ściance umieszczono trzy pokrętła: pokrętło pod skalą służy do zmiany zakresów, pokrętło po środku do strojenia,a pokrętło pod głośnikiem to wyłącznik i regulacja siły głosu.
Konstrukcja elektryczna odbiornika jest bardzo prosta i wykazuje duże podobieństwo do tego samego modelu w wersji na prąd zmienny - T4Z, główna różnica to zamiana jednej VF7 na dwie KC1. Sygnał z anteny podany jest na obwody wejściowe. Dla fal długich i średnich sprzężenie z anteną jest indukcyjne, dla fal krótkich pojemnościowe. Obwody wejściowe są bardzo proste i mają postać pojedynczego obwodu rezonansowego. Z obwodów wejściowych podane są na siatkę czwartą oktody KK2. "Zimny" koniec cewek obwodów wejściowych nie jest podłączony do masy ani do napięcia ARW (odbiornik nie ma automatycznej regulacji wzmocnienia, gdyż w odbiornikach z detektorem reakcyjnym jest ona trudna do zrobienia), ale do regulowanego potencjometrem siły głosu napięcia z zakresu 0 do -2V. Napięcie to poprzez cewki przechodzi na siatkę czwartą oktody ustalając jej punkt pracy, a poprzez zmienne nachylenie charakterystyki lampy KK2 zmienia jej wzmocnienie. Oscylator lokalny pracuje w układzie Meissnera, z cewkami wszystkich zakresów połączonymi szeregowo, przy czym przełącznik zakresów zwiera nieużywane cewki.
W anodzie mieszacza znajduje się dwuobwodowy filtr pasmowy nastrojony na częstotliwość pośrednią (465kHz). Sygnał z wyjścia filtra p.cz. podany jest na siatkę pierwszej triody typu KC1. Lampa ta pracuje w układzie klasycznego detektora reakcyjnego, jedyną różnicą jest fakt, że obwód rezonansowy detektora nie jest przestrajany i nastawienie siły reakcji nie jest wyprowadzone na zewnątrz tak jak w klasycznych radiach reakcyjnych, ale regulowane trymerem wewnątrz kubka z filtrem p.cz. Reakcję nastawia się w procesie strojenia radia w fabryce tak aby uzyskać zadowalającą czułość detektora oraz szerokość pasma p.cz. około 9kHz. Dodatkowo do siatki lampy detektora doprowadzony jest sygnał m.cz. z gramofonu, bez żadnego przełącznika - podłączenie gramofonu likwiduje odbiór radiowy.
Sygnał m.cz. poprzez dolnoprzepustowy filtr LC steruje siatką drugiej triody typu KC1 która jest stopniem wstępnym wzmocnienia m.cz. Tu jest różnica w stosunku do wersji Z tego samego radia - użycie dodatkowego stopnia wzmocnienia m.cz. równoważy spadek wzmocnienia detektora z triodą w porównaniu do pentody w wersji na prąd zmienny. Układ pracy wzmacniacza jest klasyczny oporowy. Z anody drugiej KC1 sygnał m.cz. podany jest na siatkę lampy głośnikowej - pentody KL2. Do odbiornika można podłączyć zewnętrzny głośnik, jego zaciski są wyprowadzone z tyłu chassis, sygnał brany jest z pierwotnego obwodu transformatora głośnikowego, co wymusza stosowanie zewnętrznego głośnika wysokoomowego albo z wbudowanym transformatorem.
Zasilanie odbiornika jest bardzo proste i typowe dla późniejszych odbiorników bateryjnych. Wykorzystane są dwie baterie - żarzeniowa 2V i anodowa 135V. Wszystkie inne potrzebne napięcia nie są pobierane z dodatkowych baterii albo gniazd, ale wytwarzane wewnątrz radia. W szczególności dotyczy to napięcia polaryzującego siatkę lampy głośnikowej, pobieranego z ogólnego minusa - ujemny biegun baterii anodowej podłączony jest do masy poprzez kilka oporników na których powstaje spadek napięcia, ujemny względem masy. Również typowym elementem są dwa przełączniki prac oszczędnej umieszczone na chassis z tyłu odbiornika. Jeden z nich oznaczony jako "Oszczędzania akumulatora" podłącza albo odłącza od baterii żarzenia żarówki oświetlające skalę (nazywa się "oszczędzanie akumulatora", gdyż żarzenie na ogół było zasilane z akumulatorów a nie ogniw galwanicznych), drugi "Oszczędzanie baterii" zwiększa opór w ogólnego minusa zwiększając tym samym ujemne napięcie na siatce lampy głośnikowej (głównego konsumenta prądu z baterii anodowej) zmniejszając jej prąd kosztem spadku mocy wyjściowej i wzrostu zniekształceń.